Recensies. Als voornaamste content geschreven over boeken kun je er in het boekenwereldje amper omheen. Zonder boeken geen recensies, maar zonder recensies ook geen boeken. Ik wil het vandaag hebben over iets wat mij, en met mij een hoop anderen, al erg lang bezighoudt. Dit artikel zal gaan over auteurs die recensies van hun eigen boeken lezen.

Bijna elke blogger die ik ken heeft een verhaal over een auteur die zich ongepast gedroeg richting hen vanwege een recensie, maar publiekelijk wordt er weinig over gepraat. Af en toe wakkert de discussie even aan, en voor je het weet is het weer voorbij. In mijn ogen is er een groot probleem gaande in de Nederlandse boekwereld, maar de ervaringen van één iemand zijn niet genoeg.

Eén getuige is geen getuige, zoals we zo leuk in het strafrecht zeggen. Daarom heb ik de mening gepeild van een grote groep Nederlandse boekbloggers en bookstagrammers. Hiervoor heb ik een enquête opgesteld en bijgeschaafd met behulp van zo veel mogelijk universitaire studenten of afgestudeerden. Dit heeft hopelijk tot een zo open en neutraal mogelijk onderzoek geleid, waar mijn mening of het doel van het onderzoek voor zover dat kon niet doorschemerden. Deze vragenlijst heb ik uitgezet in de boekbloggerscommunity, met als voorwaarde dat de respondenten in het Nederlands recensies hebben geplaatst op een blog en/of bookstagram over oorspronkelijk Nederlandstalige boeken. Dit artikel is een analyse van de respons op deze enquête. De citaten komen direct uit de ruimtes voor opmerkingen.

Dit onderzoek is afgenomen in januari 2020, en het grootste gedeelte van dit artikel is geschreven in januari-april van dat jaar. Ik heb dit artikel nooit geplaatst omdat ik het eng vond om over dit onderwerp te praten. Ik voelde druk om het perfecte artikel te schrijven, om de community eer aan te doen, om het belangrijke stuk te plaatsen dat men nodig had. Dit werd een onmogelijke opgave, en ik liet het artikel rusten. Mijn goede voornemen voor 2021 is om dingen wat meer los te laten, en vooral om mijn eigen standaarden wat meer los te laten. Ik ben verrekte trots op dit artikel, en dat mag de wereld weten ook. Dus, ook al is het ietwat laat, bij deze alsnog mijn onderzoek.

Hypothese

Het is voor de transparantie belangrijk om meteen te vertellen hoe ik hierin sta. Ik vind het persoonlijk heel erg naar als een auteur mijn recensie leest als ik ze niet heb getagged, of het nou positief of negatief was. Ook al bedankt een auteur me voor een recensie van vijf sterren, deze auteur heeft mijn blog gevonden. Dat betekent dat als ik ooit een minder lovende recensie schrijf de auteur dit ook onder ogen krijgt. En vanaf dat punt voel ik me in de gaten gehouden. Alsof ik niet meer vrijelijk kan zeggen wat ik wil. Wat mij betreft heeft een auteur alleen iets op mijn blog te zoeken als ik ze tag, want recensies zijn voor lezers, niet de auteur. Ik ben er niet om hen feedback te geven, daar is hun uitgever of redacteur voor. Ik vertolk alleen mijn mening, en help daar mogelijk andere lezers mee.

Ik ben persoonlijk minder gaan bloggen vanwege dit gevoel van in de gaten gehouden te worden. Bij het plaatsen van een recensie voelde ik me steeds vaker opgelaten en gejaagd. Ik zie nu in dat ik bang was voor reacties. Reacties van auteurs, maar ook van fans van het boek. Ik was bang voor haatcomments, privéberichten, en wat je je ook maar kan verzinnen. En ik was er bang voor dat mensen mijn woorden zouden verdraaien tot iets wat ik niet gezegd heb. Dit was niet een angst die ik zomaar verzonnen had. Ik zag dit soort dingen gebeuren bij mijn vrienden, hoe respectvol de recensie ook was, dus dan kon het toch ook bij mij gebeuren? Bloggen werd een angst overwinnen in plaats van leuk tijdverdrijf. Uiteindelijk stopte ik er helemaal mee.

Door mijn persoonlijke ervaringen verwacht ik dat er een groep mensen zal zijn die zegt negatief beïnvloedt te worden door reacties van auteurs online. Dat is dan ook mijn hypothese.

Resultaten

De enquête heeft 117 respondenten weten te bereiken. De respondenten waren overweldigend vrouw, meer dan 90% was boven de 18, de grootste groep beschouwde zichzelf als blogger én bookstagrammer, en er waren voornamelijk mensen die twee jaar of langer recenseerden. Gebaseerd op mijn ervaringen in de Nederlandse boekenblogwereld is dit representatief voor de samenstelling daarvan.

De eerste vraag heeft een eenduidig respons. 109 van de 117 respondenten stelt ooit een reactie van een auteur te hebben gehad op een positieve recensie. Van deze groep hebben slechts twee mensen aangegeven hier een negatief gevoel bij te hebben gekregen. In de ruimte voor opmerkingen ging het vooral over hoe fijn het is om gezien te worden, en dat men graag de auteur van dienst wil zijn. Slechts 43 respondenten hebben ooit reactie van een auteur gehad op een negatieve recensie. Hierbij zijn de meningen een stuk meer verdeeld dan bij de vorige vraag. Van de 43 respondenten die hebben aangegeven dit te hebben meegemaakt, zeggen 23 een negatieve emotie te hebben ervaren. Reacties op een negatieve recensie voelen dus duidelijk anders aan dan reacties op een positieve recensie.

“Heel bijzonder dat de auteur het überhaupt had gelezen. En ego strelend dat een woordenkunstenaar míjn woorden waardeert.”

“Ik vind het altijd jammer als een auteur zijn kritiek uit op mijn persoonlijke mening. Een recensie is persoonsgebonden en net als in het echte leven kun je niet iedereen tevreden stellen. Ik voel dan bijna een druk dat ik het boek wel positief moet vinden als een auteur reageert en vooral mijn gedachtegang naar beneden haalt.”

Taggen

Taggen is een onderdeel van de meeste social media platformen, en daarom besloot ik vragen te stellen over of het wel of niet hebben getagged van een auteur invloed heeft op je gevoel bij een reactie. Ik had hier persoonlijk een groot verschil verwacht, maar dit blijkt niet het geval. Het lijkt bloggers en bookstagrammers weinig uit te maken of ze de auteur wel of niet getagged hebben als ze reageren.

“Ik had de auteur bewust niet getagd, dus ik vond zowel de reactie als het feit dat hij gereageerd had op z’n minst raar.”

“De auteur heeft dan duidelijk moeite gedaan om mijn recensie te vinden en mijn blog te bezoeken. Dat vind ik leuk.”

Publiek vs. Privé

Er zijn natuurlijk ook andere manieren om een recensent te benaderen buiten de comments. Deze keer vroeg ik of mensen privé benaderd zijn door een auteur over een recensie en wat voor emotie ze hierbij ervaarden. 60,7% van de respondenten zegt dit te hebben meegemaakt bij een positieve recensie, en opnieuw zeggen slechts twee respondenten hier een negatief gevoel bij te hebben gehad. Bij privébenaderingen op een negatieve recensie zien we ook hetzelfde als bij de vraag over reacties. 38 respondenten zeggen privé benaderd te zijn na een negatieve recensie, en bij 20 respondenten wekte dit een negatieve emotie op. Het lijkt er dus op dat het voor recensenten niet uitmaakt of een auteur openbaar of privé op hen reageert.

“Gemixte gevoelens, enerzijds tof want hé, leuke recensie, maar dat kan je ook in comments openbaar doen. DM is zo direct en kan heel makkelijk van toon overslaan. Not my cup of tea.”

“In dit geval was diegene blij met mijn feedback.”

“Ik voelde me toen heel schuldig ondanks dat ik gewoon eerlijk was.”

“De auteur in kwestie vroeg me nog duidelijker waarom ik zijn boek niet leuk vond. Het was totaal geen aanvallend berichtje, gewoon een eerder informatief berichtje die ontzettend begripvol en beleefd was. Daar kan ik we mee leven, want auteurs mogen ook feedback hebben als ze die expliciet vragen.”

Verzoek tot aanpassing

Waar de vorige vragen gingen over reacties in het algemeen, zullen de volgende vragen gaan over de inhoud van reacties, observaties uit de omgeving, en gevoelens. In mijn beleving gebeurt het vrij regelmatig dat recensenten benaderd worden om iets in hun recensies aan te passen. Dit kan variëren van het corrigeren van een ISBN tot het eisen dat een sterrenrating wordt aangepast en dat bepaalde negatieve opmerkingen uit de recensie worden weggelaten. 21,4% van de respondenten zegt wel eens benaderd te zijn om een recensie aan te passen. 36,8% zegt iemand te kennen die hiervoor benaderd is.

“Ze vroeg zich af of de recensie niet een spoiler bevatte. Ik heb dit toen in overleg met haar aangepast. Zo bleef de boodschap bewaard, maar verdween de mogelijke spoiler.”

“Een auteur werd echt boos. Zei dat de verkoop door mij nu minder zou gaan worden. Ik blogde toen echt net een half jaar en had amper volgers.”

Recensie-exemplaren en eerlijke mening

Recensies staan of vallen bij een eerlijke mening. Stel dat een recensent een element van een boek niet goed vindt, maar dit om welke reden dan ook niet in de recensie zet. Een lezer pakt het boek naar aanleiding van de recensie op, omdat hij verwacht dat de recensent volledig eerlijk is, en struikelt over hetzelfde punt waar de recensent ook niet blij mee was.  Wat had de lezer dan aan de recensie? Vanwege het belang van het uitgangspunt dat een recensie een eerlijke mening is leek het me belangrijk om vragen te stellen over recensie-exemplaren (het gratis beschikbaar stellen van een exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie), en in hoeverre mensen eerlijk durven te zijn in recensies in het algemeen.

Op de vraag of men ooit getwijfeld heeft over het aannemen van een recensie-exemplaar vanwege de auteur zei 31,9% ja. Uit de reacties blijkt veelal dat, zodra een auteur veel volgers heeft, recensenten het niet aandurven. Ze zijn bang dat als ze een negatieve recensie plaatsen ze de volgers van de auteur achter zich aankrijgen. Deze angst wordt nog verder onderbouwd door de respons op de vraag of men ooit heeft getwijfeld over het plaatsen van een recensie vanwege de mogelijke reactie van de auteur. Hierop heeft 45,3% ja geantwoord. Mensen willen een auteur niet teleurstellen, en zijn soms ook bang voor een reactie. Een aantal mensen uiten ook in het verleden aangevallen te zijn door auteurs vanwege negatieve recensies, en hierdoor dit soort recensies soms niet meer durven te plaatsen.

“Er is een auteur (misschien wel meer) die bloggers bijna belachelijk maakt en dingen snel verdraaid naar het negatieve. Ik geniet nog altijd van haar boeken maar ik weet wel dat ik haar niet meer tag.”

“Er is 1 auteur waarbij absoluut geen recensie exemplaren van wil ontvangen. Ik heb haar al meermaals zien uithalen op facebook, zelfs uit positieve recensies haalt zij slecht dingen dus ik weiger recensie exemplaren van haar.”

“Ik ben vrijwel helemaal gestopt met Nederlandstalige boeken in het Nederlands recenseren omdat ik zulke negatieve verhalen hoor over auteurs en uitgeverijen die lezers benaderen over elke minder dan volledig enthousiaste recensie.”

“Niet eens getwijfeld. Ik heb het derde boek uit de serie van een auteur niet eens meer aangevraagd omdat ik wíst hoe ze erop zou reageren, wat ik ook zou schrijven. (tenzij het 5 sterren en perfectie zou zijn, dan zou ze het oké vinden)”

“Ik plaats geen recensies online van boeken die ik niet leuk vond omdat ik bang ben voor een reactie.”

“Ik wil niemand teleurstellen, maar ook eerlijk blijven.”

Daarna vroeg ik of men ooit een recensie anders verwoord heeft dan ze eigenlijk wilden, of toch iets uit de recensie verwijderd hebben voordat ze het plaatsten, vanwege de mogelijke reactie van de auteur. Hier reageert 30,8% bevestigend op. 30,8% heeft een recensie geplaatst die niet volledig de waarheid is, uit angst om iemand te kwetsen, of uit angst om online aangevallen te worden. Dat zou betekenen dat meer dan een kwart van de bloggers wel eens iets heeft weggelaten of positiever verwoord heeft dan het eigenlijk was. En dat in een groep mensen die we juist hebben om eerlijk hun mening te geven.

“Zeker, ik wil mijn kop niet kwijt zijn. Ik heb al te veel gevallen van recensie shaming gezien om daar zelf in te vallen. Daarom dat mijn slechte recensies zo veel mogelijk zorgvuldig geformuleerd zijn en zo waterdicht mogelijk onderbouwd.”

“Ik schrijf bewust geen hele negatieve recensies over Nederlandse schrijvers.”

“Soms is het als blogger heel makkelijk om iets te schrijven en te vergeten dat er ook een écht mens het boek heeft geschreven. Dus daar let ik wel op. Een recensie moet eerlijk zijn, maar een écht persoon heeft het ook geschreven.”

“Ik denk dat ik dat onbewust wel gedaan heb.”

Het onderzoek eindigde met de vraag of men zich ooit ongemakkelijk had gevoeld door gedrag van een auteur gericht op hen online. Hier heeft 23,1% van de respondenten ja aangeklikt.

“Hoewel de auteur mij niet tagde, werd ik door andere bloggers op haar Facebook pagina gewezen waarin ze mij bij naam noemde en meerdere stukken uit mijn recensie geciteerd had en belachelijk maakte. Haar volgers, (schrijvers account met meer dan duizend leden) reageerden eronder en maakten me belachelijk.”

“Ik had het gevoel alsof de auteur over mij had gesproken met anderen.”

“Mails met ‘correcties’ op recensie, facebookposts waarin ik met naam en foto belachelijk gemaakt werd, haatspam op blog, negatieve impact op eigen carrière.”

“De Nederlandse boekenwereld voelt niet meer veilig.”

Conclusie

Ik vind het moeilijk om heel veel conclusies aan deze cijfers te verbinden. De vragen gaan over of iemand iets minstens een keer heeft meegemaakt, maar niet over hoe vaak het was of wanneer. Alles wat deze cijfers ons geeft is een globale indicatie van hoeveel mensen bepaalde fenomenen hebben ervaren. Het is een soort indicatie, meer niet. Maar wat mij betreft wel een nuttige indicatie.

Iets wat ik zelf opvallend vond, en ook leuk om te zien, was dat veel mensen het juist erg fijn vinden als auteurs op hun positieve recensies reageren. Ik vind het interessant om te zien dat bloggers er duidelijk allemaal anders instaan, en dat mijn eigen verwachtingen dus niet per se de waarheid hoeven te zijn. Hetzelfde geldt voor dat er weinig verschil zit in het aantal mensen dat zegt een negatieve ervaring te hebben vanwege een openbare reactie versus een privébericht. Ikzelf vind een privébericht veel naarder dan iets wat openbaar is, maar daar is de grote groep het blijkbaar niet met me eens. Ook voor mij leverde dit onderzoekje dus nieuwe inzichten op.

Het is niet mijn bedoeling om met deze tekst iemand op de vingers te tikken of om iemand zich naar te laten voelen. Ik wil slechts voor zover mogelijk weergeven wat de meningen in de bloggerscommunity zijn. Ik vind het bijvoorbeeld best wel heftig als mensen zeggen het boekenwereldje niet als veilig te zien, of dat mensen uit angst recensies aanpassen. Alles wat ik wil doen is een zekere mate van bewustwording creëren dat elke handeling een consequentie heeft.

We hechten namelijk allemaal veel waarde aan het concept van een eerlijke recensie, maar vergeten hierbij soms dat er een persoon achter een blog zit, net als dat er een persoon achter een boek zit. Deze blogs hebben geen redacteur, uitgever, promotiemedewerker, wat dan ook. Dit zijn mensen die een mening uiten, een subjectieve ervaring, en dit willen delen met andere lezers. Het is niet de taak van een recensent om de auteur feedback te geven. Daar zijn die redacteuren en uitgevers voor. Uiteraard is het fijn als er met respect met het boek omgegaan wordt, maar zelfs dat is niet relevant. De auteur kan invloed uitoefenen op een boek voordat het gepubliceerd is. Daarna? Daarna is het in handen van het grote publiek, en iedereen gaat het anders ervaren. Intentie van de auteur is daar denk ik niet echt meer van belang. Het staat een lezer vrij om te doen met hun ervaring wat ze willen. Want dat is wat een recensie is, een subjectieve ervaring. Als een blogger besluit een boek met de grond gelijk te maken in een recensie omdat dat soort stukken nou eenmaal vaker gelezen worden, dan is dat aan hen. Het is geen feedback op het boek, of een bericht gericht aan de auteur. Het is een weergave van de ervaring van de lezer, iets waar een auteur vrij weinig meer mee te maken heeft. Het moment dat een auteur toch probeert die invloed uit te oefenen kan dat leiden tot de negatieve ervaringen die sommige bloggers rapporteren.

Daarom wil ik bij deze een oproep doen aan auteurs om goed na te denken voordat je iets doet met een recensie. Het is duidelijk dat een hele hoop mensen een reactie waarderen, maar er zijn dus ook zat mensen die dat niet doen. Een reactie achtergelaten met de beste bedoelingen van de wereld kan bij een blogger, die eerder een nare interactie heeft gehad met een andere auteur, zorgen voor stress of angst. Terwijl het bij een andere blogger juist hun hele dag goedmaakt. Denk goed na over wat je wil bereiken met je reactie, en of dat het waard is. En denk ook vooral aan de mogelijke gevolgen.

Er is een zekere ongelijke machtsverhouding tussen auteur en blogger, en ik denk dat het belangrijk is dat we die allemaal in de gaten houden. Zoals eerder gezegd heeft een auteur vaak een team die hen helpt met het zo goed mogelijk maken van een boek. Een blogger heeft dat niet. Verder heeft een auteur vaak ook een zekere achterban. Door iets te delen in eigen netwerk roep dat automatisch zekere reacties op. Mensen volgen iemand omdat ze fan van hen zijn, en staan dus sneller aan de kant van de deler. Het delen van een negatieve recensie kan dus achterban achter de recensent aansturen. Dit zal waarschijnlijk nooit de bedoeling zijn, maar is een nare bijkomstigheid. 

Een richtlijn geven van hoe om te gaan met recensies vind ik moeilijk. Persoonlijk vind ik dat auteurs niet op recensies dienen te reageren, positief of negatief. Ik denk ook dat het veel problemen zou voorkomen als men zich daar gewoon van weerhoudt. Maar het is duidelijk dat het voornamelijk mijn opvatting is. Misschien is het compromis dan om gewoon niet te reageren op negatieve recensies? Zoals te zien in de data heeft best een groot aantal mensen zich daar een keer ongemakkelijk bij gevoeld. Ik zie het nut zelf ook niet zo in, reageren op een negatieve recensie. Want wat verwacht je dat er gaat gebeuren? Dat de lezer ineens laaiend enthousiast is?

Wat ik auteurs gewoon vooral op het hart wil drukken is om goed na te denken voordat je ergens op reageert of iets deelt. Iedereen ervaart dingen anders, en daar valt niks aan te doen. Bloggers wil ik dan weer aanraden om auteurs niet te taggen in negatieve recensies, zodat zij dat ook niet onder ogen hoeven te komen. Maar dat is weer een post voor een andere keer. Voor nu? Laten we lief zijn voor elkaar. Samen kunnen we zorgen voor een veiliger voelende community voor iedereen. En laten we alsjeblieft niet vergeten dat er geen ‘juiste’ mening over een boek bestaat. Wat de een geweldig vindt is juist een dealbreaker voor de ander. Een recensie is de subjectieve ervaring van een individu, en 1 ster aan een boek geven is even valide als 5.

Wat zijn jullie ervaringen met dit onderwerp? Heeft dit stuk je nieuwe inzichten gegeven, of juist dingen bevestigd die je al wist? Laat het me vooral weten in de comments, of begin er op een ander platform over. Laten we samen meer spreken over moeilijke onderwerpen!

10 Comments

  1. Ik heb gelukkig tot nu toe in 5 jaar tijd nog geen nare ervaringen gehad met auteurs of uitgeverijen *klopt af*. Blijkbaar heb ik daar echt geluk mee en ik hoop ook dat het bij deze positive vibes blijft! Ik geef altijd graag mijn ongezouten mening over boeken, maar als ik iets niet goed vind probeer ik wel zo goed mogelijk te verwoorden waarom en te zeggen voor wie het boek wél iets zou kunnen zijn. Maar ik moet toegeven dat ik wel eens bang ben voor negatieve reacties, altijd als ik een boek niet goed vond zit ik nagelbijtend af te wachten wat de reacties kunnen zijn.

    1. Eline

      Wat fijn dat je geen slechte ervaringen hebt gehad, maar wat naar dat je er wel bang voor bent! Precies hiervoor heb ik dit artikel geschreven. Bedankt voor het delen van je ervaring 😀

  2. Ik heb zowel als blogger en als auteur nog nooit negatieve ervaringen gehad. Mijn boek kan gewoon niet jouw cup of tea zijn net zoals een boek van een andere auteur niet mijn cup of tea kan zijn. Ik moet zeggen dat ik eigenlijk praktisch alleen Engels/Amerikaans recenseer en daar is de eis minimaal 3 sterren en anders mag je niet posten op je blogtour dag en word je uit de blogtour gegooid. Je moet dan je recensie minimaal een week later plaatsen. Wat opzich ook een beetje een vreemd gegeven is, maar ja…

  3. Het lijkt mij toch niet handig als een auteur negatief reageert, want dan is de kans dat je diegene met een ander boek nog een kans geeft nul. Ik heb één keer tweet gekregen van een schrijver die boos was dat ik in zijn boek was gestrand. Die ga ik dus nooit meer lezen.

    Als iemand zegt dat de verkoop door jou minder wordt, kan je dat ook opvatten als compliment 😉 ik heb ook weleens gehoord dat negatieve aandacht ook aandacht is.

    Ik blog steeds minder vaak over boeken die me niet bevallen. Eerder deed ik dat af en toe wel, omdat het een recensie-exemplaar was of omdat ik een afwijkende mening had over een bekend boek. Maar dan probeer ik het wel zo te schrijven dat iemand anders nog steeds kan denken: hé dat is wel wat voor mij.

    1. Eline

      Ik lees dus juist graag negatieve recensies over boeken. Ik heb namelijk vaak dat wat mensen niet leuk vinden (denk aan bijvoorbeeld weinig plot en alleen maar personages die met elkaar praten) voor mij juist is wat ik heel erg tof vind. Ik heb vaker een boek gekocht door een negatieve recensie dan door een positieve, haha.

      Deel wat je vindt, ook al is het negatief. Er gaat iemand zijn die het wil horen! Ook als je niet het zo kan formuleren dat het wel iets voor iemand anders is, plaats het toch nog vooral. Je mening doet er absoluut toe!

  4. Patricia van der Broek

    Als auteur hoop je natuurlijk op goede recensies. Ik reageer alleen als er echt foute informatie instaat.
    Dat heb ik slechts 1x meegemaakt, nota bene bij een recensie van
    Biblion.
    Verder is een recensie een opvatting, een persoonlijke mening. Ik denk ook wel eens na het lezen van een boek ´waarom zoveel sterren. Terwijl ik er niets aan vond. En omgekeerd ook.
    Maar ik moet er niet aan denken om een blogger dan te benaderen of voortaan te negeren.
    Een blogger die vraagt om een recensie exemplaar kan er meestal een krijgen. Maar komt er dan geen recensie dan is het wel de laatste keer geweest. Waarom vraag je anders een exemplaar aan.

    1. Eline

      Yess, het niet plaatsen van een recensie bij een aangevraagd recensie-exemplaar is natuurlijk een heel ander verhaal. Fijn om te horen dat je recensies veelal laat zijn voor wat ze zijn!

  5. Allereerst respect voor jullie moed om je diepste zielsgedachten te delen.
    Ik ben zelf auteur van mijn debuutroman ‘Vrij onder de sluier’ en krijg over het algemeen hele goede recensies, maar daarin ‘top’ en ‘tips’. Ik ben vooral blij met de ‘tops’ en met de ‘tips’ heb ik eerlijk gezegd heel veel moeite mee. Niet omdat ik een hekel heb aan feedback, maar vooral als het ongezouten kritiek is. Zoals jullie het spannend vinden hoe lezers op je blog reageren, zo vol angst kan ik zitten dat de wereld om me heen mijn boek, mijn kindje, mijn diepste gevoelens niet met liefde en vooral met respect zullen behandelen.
    Ik heb één hele vervelende ervaring van een lezer van mijn boek, die mijn boek ging afkraken en deed alsof ze kennis had van de technische kant van mijn schrijfproces. Echter ze was heel gefrustreerd over haar eigen ervaringen in Saoedi-Arabië die niet strookte me mijn ervaringen, dus was haar mening dat er van de inhoud van mijn autobiografische roman niets klopte en dat wilde ze hoe dan ook mijn -potentiële- lezers vertellen via een ‘recensie’ op de site van Bruna.
    Ik kan me goed vinden in je blog over relatie auteur t.o.v. bloggers die recensies schrijven. Met één ding ben ik het -met alle respect voor jou- niet eens. Het feit dat je als blogger alles moet kunnen zeggen ook de meest negatieve gevoelens van de blogger want anders zou je de enige waarheid onrecht aandoen. Ik wil je de volgende vraag meegeven wellicht voor een volgend vervolgblog op dit onderwerp : wat is de waarheid? Mijn persoonlijke mening: als auteur ben ik bij het schrijven van mijn boeken op zoek naar de enige waarheid en ik heb niet de hoop die ooit te vinden. Het enige waar ik wel vertrouwen in heb is om door het schrijven mijn boeken een tipje van de sluier op de lichten van een stukje van de waarheid van de reden van ons bestaan: en vooral samen verder te leven.
    Lieve groeten,
    Desiree Janssen

  6. Ik laat mij niet beïnvloeden. Ongeacht hoe een auteur eerder heeft gereageerd. Ik noem mijn recensies ook bewust mijn mening.
    Er is ooit wel een hele hetze ontstaan over een recensie die ik had geschreven over een boek van een auteur die net ernstig ziek was geweest. Dat kon ik toch echt niet maken, volgens de fanatieke fans. De auteur in kwestie was overigens heel relaxt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.