Ik weet dat ik normaal gesproken dingen niet zo serieus neem en overal een grapje van maak, maar vandaag is dat anders. Er is iets wat me al een tijdje niet zo lekker zit aan de Young Adult community, en daar wil ik het even over hebben. Deze post is een beetje controversieel, dus daarom twijfelde ik een tijdje of ik hem nou zou moeten schrijven of niet. Ik vond het echter belangrijk genoeg, dus zie hier.

Het is niet mijn bedoeling om iemand aan te vallen met deze post, of iemand ook maar enigszins ongemakkelijk te laten voelen. Ik wil gewoon een probleem aankaarten waar ik mee zit, en er wat bewustwording voor creëren.

*De woorden tiener en jongvolwassenen worden na dit sterretje door elkaar gebruikt. Met  beide woorden bedoel ik de leeftijdscategorie als aangegeven in de zin waar dit sterretje achter staat.

Laatst kwam ik een post in de grote Young Adult Facebook groep tegen. Hierin vertelde iemand over dat ze het echt onzin vond dat de YA boeken in de 13+/15+ kast staan. Zij las het zelf ook, en ze was toch echt geen tiener meer. Waarom konden Young Adult boeken dan niet gewoon bij de volwassenen boeken staan?

Dit soort meningen zie ik vaker voorbij komen, en bij mij gaan hiervan mijn nekharen recht overeind staan.

Een groot gedeelte van de Young Adult community is ouder dan 20. Veel van mijn boekblogger vrienden zijn ouder dan ik, en ik weet dat ook veel bloglezers geen tieners meer zijn. Emmy deed een onderzoekje naar wie er zoal haar blog bezoekt, en daaruit bleek dat ongeveer de helft van haar bezoekers boven de 23 is. Daar is helemaal niks mis mee. Boeken zijn voor iedereen, en ik vind het belangrijk dat iedereen kan lezen wat hij of zij graag lezen wil. Als dat betekent dat je boeken leest gericht op een doelgroep waar je zelf niet toe behoort is dat helemaal prima. Immers is een doelgroep een doel en niet de enige groep die het mag lezen.

Maar mijn probleem zit hem dus wel in dat woordje doelgroep.

Boekhandelaars categoriseren jeugdboeken met codes. NUR 282 is 7-9, NUR 293 is 10-12, NUR 294 is 13-15 en NUR 285 is 15+. Young Adult boeken hebben de codes 284 of 285, afhankelijk van beslissingen van de uitgeverij. De doelgroep van YA boeken is, zoals de term Young Adult al suggereert, jong volwassenen. Volgens het internet ben je op je 21e volwassen, dus laten we voor het gemak de tienerjaren meetrekken en de jongvolwassenen leeftijd 13-21 maken*. Dit is onze doelgroep. Met deze groep in gedachte worden YA boeken geschreven. 13-21, niet ouder.

Ik heb mijn profielwerkstuk over Young Adult boeken gedaan. Het is erg interessant om te zien dat, voordat YA een ding werd, er amper boeken voor deze tussenleeftijd bestonden. Je had jeugdboeken tot ongeveer twaalf, en dan meteen volwassenenboeken. Voor een dertienjarige valt een boek over carrière en een gezin stichten en seks totaal buiten de beleefwereld. Je bent op die leeftijd nog bezig met jezelf ontdekken, je krijgt misschien je eerste vriendje/vriendinnetje, en je begint je langzaam bewust te worden van het feit dat er een toekomst is na de middelbare school. Young Adult voldeed aan een behoefte die er al ontzettend lang was.

Als ik dan mensen hoor over dat ze het onzin vinden dat YA boeken in een 15+ kast staan, of dat ze bijvoorbeeld willen dat seks wat vaker besproken wordt, of dat hoofdpersonen niet zo kinderachtig/jeugdig/onwetend moeten zijn, kan ik me daar echt over opwinden. Met mijn 16 jaar val ik precies in de Young Adult doelgroep, en kan ik je vertellen dat ik er echt niet zo veel behoefte aan heb dat personages seks hebben. Dat vind ik juist het fijne aan Young Adult! Het is een soort genre tussen jeugdliteratuur en volwassen literatuur, een veilige haven. Boeken geschreven voor mijn leeftijd. Niet voor iemand die ouder is.

Ik wil opnieuw benadrukken dat ik niemand voor het hoofd wil stoten, en dat ik niemand ergens van wil beschuldigen. Het punt dat ik probeer te maken is dat er eindelijk een genre is voor mensen van mijn leeftijd. Eindelijk boeken die niet veel te kinderachtig, of juist veel te volwassen zijn. Hoofdpersonen maken soms domme beslissingen, simpelweg omdat dat nou eenmaal hoort bij jonger zijn. Hoofdpersonen weten niet altijd alles omdat tieners simpelweg niet alles weten en nog veel moeten leren. Daar zijn ze tieners voor! Young Adult geeft tieners houvast in een soms onbegrijpelijke wereld, het helpt tieners omgaan met onzekerheden, en het leert tieners lessen. Daar zijn die boeken voor. Daar zijn die boeken voor geschreven. Ik wil me niet oncomfortabel voelen in mijn “eigen” genre.

Dat iemand die ouder is dan de doelgroep een Young Adult boek leest vind ik prima. Ik vind het zelfs meer dan prima, dat is geweldig! Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Ik praat net zo graag met een 26 jarige over een boek als dat ik dat met een 16 jarige doe. Als mensen buiten de doelgroep echter willen dat YA aangepast wordt aan hun eigen doelgroep steek ik daar graag een stokje voor. Daar hebben we New Adult voor, of volwassenen literatuur.

Er zit weinig seks in YA boeken omdat 13 jarigen daar geen behoefte aan hebben. Hoofdpersonen doen soms domme dingen omdat alle jongeren wel eens domme dingen doen. En YA staat in de 13+ en 15+ kasten omdat ze geschreven zijn voor ons, de jongvolwassenen. Vragen dat YA bij de volwassenenliteratuur komt te staan is net zoiets als vragen dat volwassenenliteratuur bij de jeugdboeken moet komen. Zeg jij een Herman Koch dat hij niet meer moet schrijven over het huwelijk of affaires omdat jij je daar ongemakkelijk bij voelt? Of vertel jij aan J.K. Rowling dat Harry Potter in het eerste deel 18 had moeten zijn omdat 11 zo kinderachtig is?

Nee.

Een doelgroep is een richtlijn, maar het is wel de groep voor wie iets geschreven is. Laat Young Adult alsjeblieft ook werkelijk voor jong volwassenen zijn. Dat is alles wat ik vraag.

19 Comments

  1. Het mooie aan ‘volwassenen’ lectuur is dat het geen ondergrens heeft. En jong-volwassenen lectuur geen bovengrens. Iedereen die issues heeft op de plek waar YA’s worden neergezet (bij jeugd of fantasy, in ieder geval bij de 15+), die schaamt zich dus blijkbaar voor zichzelf… Misschien dat men dan daar aan moet werken in plaats van dat boeken die goed staan verplaatst moeten worden.

  2. Ik ben hier totaal mee eens. Net zoals sommigen zeggen dat middel grade te kinderlijk is (al zeg ik dat soms ook, maar dat komt doordat sommige boeken een schrijfstijl hebben die meer voor heel jonge lezers zijn bedoeld zoals de boeken van Chris Colfer dan andere zoals die van Rick Riordan), eigenlijk, omdat ze dan gewoon geen middel grade moeten lezen. Goed verwoord!

    1. Eline @ All The Feels

      Precies dat! Het kinderlijke van middlegrade is een onderdeel van het genre, net als dat de punten die ik aanhaalde in dit stuk onderdeel zijn van YA. Zeggen dat dat je irriteert is gewoon zeggen dat het genre dus niet voor jou is.

  3. Ik ben het er niet mee eens dat seks geen plaats heeft in YA. Okéééé geen expliciete seksscènes natuurlijk (lees ik ongeacht mijn rijpe leeftijd ook gewoon totaal niet graag, haha), maar YA kan net wel een héél belangrijke vormende rol spelen voor jonge lezers. Ook over seks dus. Niet à la 50 shades (dan moet je NA lezen, niet YA) maar à la “Hé ik ben een 16-jarige met hormonen, we zijn verliefd en doen het veilig”. Dat is net superbelangrijk! Want op die leeftijd vormen ze hun beeld en verwachtingenpatroon van seksuele relaties. En het hoort gewoon bij volwassen worden. Als ik drie boeken lees over personages van 16 die zogezegd meeeegaverliefd zijn en het onderwerp seks komt niet aan bod, dan vind ik dat eerlijk gezegd volledig onrealistisch. (Zoek maar eens een 16-jarige jongen die niet aan seks denk, ik daag je uit :p ) Maar wat de rest betreft ben ik het wel met je eens hoor. Mensen die over de rest van de puntjes die je aanhaalt zagen moeten simpelweg overgaan naar New Adult.

    1. Eline @ All The Feels

      Oh, hier heb je helemaal gelijk in! Ik wilde inderdaad nog de nuance maken tussen expliciete seksscènes en het noemen van, of zeggen dat het op het punt staat te gebeuren. Je hebt echt een punt door te zeggen dat het wel genoemd moet worden. Het is namelijk hartstikke normaal, en jongeren moeten niet denken dat dat niet zo is door het als het ware te ontkennen. Maar ja, voor de expliciete scènes heb je andere boeken, zeg maar :’)

  4. Ik ben het helemaal met je eens! Wanneer een karakter rond de 16 jaar is, zou het inderdaad gek zijn als diegene dezelfde behoeftes en kennis zou hebben als een 25 jarige. Dan is, zoals je zelf al zegt, new adult inderdaad een goede optie voor hen.

    1. Eline @ All The Feels

      Je hebt wel eens boeken waar hoofdpersonen zich ouder gedragen dan ze zijn. Dat hele perfecte personage/Mary Sue gedoe. Die personages zijn meestal niet eens per se perfect op zich, maar wel voor de leeftijd. Dat kan me ook zo irriteren! Schrijf dan het exact zelfde verhaal met iemand van 25 in de hoofdrol, jeetje.

  5. Inge

    Precies dat. Daarbij hebben vet veel boekhandels tegenwoordig een speciale YA-hoek, die vaak niet eens echt meer bij de kinderhoek zit. Dan heb ik echt zoiets van: what’s the problem? Stop met zeuren en keep YA kind <3 (lekkere dubbele lading heeft die nu, yesss)

  6. He-le-maal mee eens! Ik snap het gewoon niet wanneer mensen zoiets hebben van “dit moet anders of dat moet anders” ik bedoel (vooral als ze over de YA “leeftijds grens” zijn), lees dan wat anders! Natuurlijk is het altijd leuk (zoals jij al eerder zei) om met mensen boven de YA leeftijd over dezelfde boeken te praten, vooral als diegene het boek net zo leuk vind als jij zelf! Door YA te lezen voelt het inderdaad als een soort veilige haven, en ik krijg er dan ook op de een of andere manier een goed en warm gevoel door , vooral omdat ik mezelf ook terug kan zien in de verschillende personages als 15jarige. Goed geschreven 🙂

  7. Helemaal eens. Ik had niet door dat mensen problemen hebben met de categorisering van YA, dus ik wist ook niet meteen waar deze blogpost over zou gaan, maar nu ik hem gelezen heb, snap ik waar je verontwaardiging vandaan komt. Het is inderdaad onredelijk om te verlangen dat YA aangepast wordt aan de behoefte van lezers die ouder zijn dan de doelgroep, zelfs al is de doelgroep van YA niet heel duidelijk omlijnd (soms gaat het tot 25). Ga dan andere boeken lezen. Toen ik vijftien was, kwam Twilight net uit en ik kan me herinneren dat ik het geweldig vond, dat het voelde alsof ik nog nooit zoiets had gelezen. En nu ik ouder ben, herken ik dat er eindelijk boeken zijn voor tieners, boeken die ik zelf ook wel op die leeftijd had willen lezen. Daar ben ik ontzettend blij om! YA is voor Young Adults bedoeld, dus laat het ook aan de Young Adults. Natuurlijk mag je het lezen als oudere persoon (ik ben zelf 23, dus ik bedoel mezelf er ook een beetje mee), maar houd er rekening mee dat het over tieners en voor tieners is.
    Daarnaast moeten uitgeverijen en boekhandels YA kunnen categoriseren en dat is al moeilijk vanwege de vaagheid van de leeftijdsgroep. Ik denk dat het heel goed opgelost is door YA een eigen plek in de winkel te geven.

  8. Ik ben het helemaal met je eens, Eline! Ik ben als boekverkoper in YA gerold om me erin te verdiepen voor de verkoop aan jongeren en het werd al heel snel een van mijn favoriete genres. Ik ben zelf net in de 30, en ik weet precies dat wat ik lees eigenlijk voor een jongere groep is. Dat vind ik er zo fijn aan, want waren deze boeken er maar geweest toen ik 15 was! Als ik zin heb in iets stevigers, dan pak ik wel literatuur of een fantasy/scifi voor “volwassenen” maar vaak gijp ik juist zin naar die YA. Het verbaast me elke keer weer met hoe goed deze boeken met allerlei thema’s omgaan waarvan ze vroeger zeiden dat het niks voor jongeren was – ik krijg er zo’n kick van dat het tegendeel bewezen wordt!

    Ik ben groot fan en vind mezelf dan maar “young at heart”: ik besef altijd goed dat ik een YA-advocate moet zijn om het juist bij jongeren zoveel mogelijk te promoten, er met ze over te discussieren en de liefde te delen. Dankzij mijn baan kan ik middenin een beweging staan die ik zelf op die leeftijd miste. Ik ben heel blij dat ik deel uit mag maken van de YA community, maar ik hou ook altijd goed in de gaten dat ik ouder ben in hoe ik bepaalde aspecten recenseer. Ik ben er dol op, maar als ik ga zeuren over handjes vasthouden of eerste keren, dan weet ik idd niet waar ik het over heb en zou ik de doelgroep voorij gaan.

    Ik denk dat veel van die volwassenen er gewoon moeite mee hebben dat ze boeken leuk vinden die als jeugdboeken bekend staan. Daar heb ik al jaren geen last meer van. Ik hou er op mijn masteropleiding literatuur zelfs presentaties over!

  9. Ik moet er echt eens aan denken om mijn reactie te kopiëren vooraleer ik op enter klik. Het overkomt me veel te vaak dat ik vervolgens de verbinding met een blog verlies en vervolgens uiteraard ook dat lange epistel kwijt ben. Zeker vermits ik een rampzalig geheugen heb en dan vervolgens niet meer exact weet wat ik geschreven had.

    Wat ik zeker wilde zeggen is dat ik ontzettend blij ben dat het YA-aanbod zo gegroeid is de afgelopen jaren. Toen ik jouw leeftijd had was het adolescenten-aanbod (Yep, de term YA bestond toen zelfs nog niet – ik voel me nu plots ontzettend oud) extreem beperkt. Na je 12de kwam je meteen bij de volwassenen terecht en daar was dan ongeveer 1,5 plank met boeken die gericht waren op jong-volwassenen.

    Gelukkig is daar ondertussen verandering in gekomen. Eigenlijk ben ik daarnaast ook erg blij dat ik geen identiteitskaart moet voorleggen vooraleer ik een YA-boek mag ontlenen of kopen. Soms merk ik wel dat ik me door mijn ‘iets’ oudere leeftijd (tja, gepensioneerd ben ik ook nog niet hé) moeilijker kan identificeren met de personages. Doorgaans kan ik echter ontzettend genieten van YA-verhalen. Ondanks de leeftijd én de eerste grijze haren die komen piepen. 😉

  10. Janneke

    Een aparte kast lijkt me zeker goed, ik merk dat ik met mijn 33 jaar moeite heb om binnen de volwassenen literatuur die boeken te vinden die mij aanspreken als de YA daar tussen zou staan dan sneeuwen ze onder. Wat ik als opgeleide bibliotheekmedewerker me wel afvraag is waar die kast volgens de jongeren zou moeten staan. In de bibliotheek Leeuwarden staat hij bij de volwassenen afdeling terwijl hij in Groningen bij de jeugdbibliotheek (in de kelder staat)
    Ik vraag me af of jongeren van die leeftijd nog wel graag naar de jeugdbibliotheek gaan (waar ook peuters en kleuters voorgelezen worden, rondrennen enzovoort) Maar ik begrijp van jou dat ze volgens jou daar toch beter passen

    Ik kan mij voorstellen dat de kast plaatsen op de volwassenenafdeling meer voor kruisbestuiving zorgt je komt dan zonder veel moeite ook in aanraking met de aanraders voor volwassenen. En zo zou het echte crossover literatuur kunnen worden. Ik geneer me trouwens zelf niet meer als ik in de jeugdbibliotheek kom hoor. Jeugdliteratuur heeft hele mooie pareltjes, net als dat er bij de volwassenenafdeling bouqet reeksjes staan die ik met de beste wil van de wereld geen literatuur kan noemen. Maar het gaat er niet om wat je leest als je maar leest.

Laat een reactie achter op Eline @ All The Feels Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.